Głód jakościowy znamieniem naszej cywilizacji – dr med. Jerzy Oleszkiewicz
GŁÓD JAKOŚCIOWY ZNAMIENIEM
NASZEJ CYWILIZACJI
Już od dłuższego czasu, raz w roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłasza „tydzień dla mózgu". Działania te są spowodowane potrzebą zwrócenia uwagi lekarzy, naukowców, pedagogów i rodziców na zagrożenia prawidłowego rozwoju i działania tego najważniejszego dla człowieka narządu.
Mózg generuje nie tylko nasze myśli i zachowania; jest również siedzibą inteligencji i osobowości. To od jego funkcjonowania zależy jakość naszego życia. Niepełne wykorzystanie możliwości mózgu leży u podstaw tragedii milionów ludzi. Utrata sprawności tego narządu z powodu przedwczesnego starzenia się, chorób psychicznych, udarów mózgowych powoduje obniżenie poczucia własnej wartości.
Prasa alarmuje, że ok. 6 min Polaków potrzebuje pomocy psychiatrycznej. Udary mózgowe stały się problemem społecznym i oprócz chorób serca oraz nowotworów należą do głównych zabójców naszych czasów.
Powszechna nadpobudliwość psychoruchowa i zaburzenia koncentracji dzieci i młodzieży, jakkolwiek często mają swoje źródło w dysfunkcji mózgu uwarunkowanej genetycznie, wymagają również zwrócenia szczególnej uwagi na mózg rosnącego dziecka. Już w okresie ciąży, jadłospis i styl życia kobiety mają podstawowy wpływ na stan układu nerwowego dziecka. Kobiety, które jadły ryby, dostarczając mózgowi płodu odpowiednie ilości kwasów tłuszczowych typu omega 3, rodzą lepiej rozwinięte dzieci, a częstość przedwczesnych porodów i niższej urodzeniowej masy ciała jest u nich mniejsza. Te same nienasycone tłuszcze rybne warunkują prawidłowy rozwój mózgu podczas całego dzieciństwa. Wykazano, że ich niedobór związany jest z wieloma zaburzeniami i problemami umysłowymi, jak: osłabienie pamięci, trudności w nauce, niski iloraz inteligencji, dysleksja, zaburzenia koncentracji, agresywne i gwałtowne zachowania.
Zespół Psychosomatyczny* udokumentował, że w polskich warunkach przyczyna, powyższych zaburzeń jest również działanie ołowiu i kadmu. Czynniki te mogą mieć wpływ zarówno przed, jak i po urodzeniu dziecka. Analiza pierwiastkowa włosów metodą spektroskopii absorpcji atomowej** ujawniła, oprócz wielokrotnych przekroczeń dopuszczalnych poziomów ołowiu i kadmu u badanych dzieci, równoczesne drastyczne niedobory magnezu i cynku, będących neutralizatorami tych metali toksycznych. Na niebezpieczeństwa niedostatecznej podaży biopierwiastków z pożywieniem wskazywał już prof. Julian Aleksandrowicz, patron Polskiego Towarzystwa Magnezologicznego (Biul. Mag- 4(1): 9-12). Potwierdza to pozytywny wynik terapeutyczny często uzyskiwany po uzupełnieniu diety nadpobudliwego dziecka magnezem i cynkiem.
Ważny dla mózgu jest selen, witaminy: E, Bi, Bg, kwas nikotynowy i kwas foliowy. Według aktualnych poglądów, niedobór każdego z tych składników zaburza funkcjonowanie mózgu i prowadzi do pogorszenia pamięci, depresjii innych stanów patologicznych. Niepokojący jest zaskakująco wysoki odsetek mieszkańców Stanów Zjednoczonych i Anglii z niedoborami ww. składników pożywienia. Podobne wyniki uzyskano w badaniach nad różnymi grupami ludności w Polsce.
Niedobory substancji odżywczych w mózgu są trudno wykrywalne, gdyż nie manifestują się objawami niedożywienia. Żyjemy w sytuacji „głodu jakościowego", ponieważ nie czujemy głodu, niemniej jednak nasza dieta nie zawiera wielu składników odżywczych, koniecznych do prawidłowego funkcjonowania mózgu. Żywność stała się więc podstawowym czynnikiem etiologicznym wielu współczesnych chorób cywilizacyjnych, wobec których obecnie medycyna jest bezradna.
Dr med. Jerzy Oleszkiewicz
*ZespóI Psychosomatyczny został utworzony w Wojewódzkim Szpitalu Dziecięcym im. prof. Jana Bogdanowicza w Warszawie. W bieżącym roku obchodzi 20-Iecie swojej pracy.
**Analizę pierwiastkową włosów wykonano dzięki zespołowi naukowców Wojskowej Akademii Technicznej pod kierunkiem prof. dr hab. Alfredy Graczyk.
